Hàng không giá rẻ và nghệ thuật giảm giá ?

Trên thế giới, hiện có rất nhiều hãng hàng không giá rẻ, chỉ tính riêng ở Châu Á người ta cũng có thể đếm tới hàng chục hãng: Zest Air (tên cũ: Asian Spirit) của Philippines, Batavia Air, Merpati Air của Indonesia, Nokair của Thái Lan, Fly Viva Macau của Macao... Còn tại Châu Âu cũng có nhiều hãng tại nhiều nước khác nhau, trong đó Ryanair được xem là hãng hàng không giá rẻ lớn nhất châu lục này. Tại Hoa Kỳ cũng có nhiều hãng hàng không giá rẻ như Alaska Airlines, Horizon ... Tại Australia có lẽ các thương hiệu nổi tiếng trong lĩnh vực hàng không giá rẻ phải kể đến như AirAsia, Jetstar, Tiger Airways, Virgin ...

Nhiều người cho hay họ không thể tưởng tượng được nhiều lúc giá vé của các hãng hàng không giá rẻ lại ‘rẻ hơn bèo’. Chẳng hạn giá vé từ Thành phố Hồ Chí Minh sang Singapore vào giữa tháng 1/2011 chỉ là 10 đô Australia/người hoặc từ Melbourne đi Malaysia vào giữa tháng 12/ 2010 cũng chỉ 10 đô Australia/người. Ngoài ra, có những lúc giá vé rẻ như cho, chỉ 1 cent (tương đương 200 đồng)/vé cho tuyến bay nội địa Melbourne-Sydney dài gần 1000 km, hoặc Melbourne-Adelaide khoảng 800km.

Tuy nhiên, một số khách hàng phàn nàn rằng các hãng hàng không giá rẻ đã lừa bịp họ. Ví dụ theo quảng cáo, giá vé từ Melbourne tới Malaysia chỉ là 10 đô-la nhưng trên thực tế thì các khách hàng phải trả tới hơn 200 đô-la.

Thực ra, 10 đô chỉ là mức giá cơ bản mà hãng hàng không đưa ra, còn số tiền chênh lệch từ 10 đô-la tới hơn 200 đô-la mà khách phải thanh toán bao gồm các khoản thuế như thuế sân bay, lệ phí và phí (như phí quản lý, phí phục vụ và phí tiện ích thanh toán).

Bằng cách nào mà các hãng hàng không có thể bán vé với giá ‘siêu rẻ’ như vậy?

Một trong những lý do căn bản là do các hãng hàng không giá rẻ không cung cấp đồ ăn, thức uống và một số dịch vụ như phân phát báo hoặc cắt các chương trình giải trí trên các chuyến bay.

Ngoài việc tiết kiệm các khoản chi phí cho các dịch vụ này, thì máy bay của các hãng hàng không giá rẻ còn có thể quay vòng hoạt động nhanh hơn. Trong khi các hãng hàng không truyền thống cần trung bình trên một tiếng đồng hồ để đưa đồ ăn, thức uống, tạp chí, sách báo lên, xuống máy bay thì thì các hãng hàng không giá rẻ chỉ cần nửa tiếng. Vì vậy, các hãng hàng không giá rẻ được lợi nhờ cắt ngắn thời gian phục vụ mặt đất để có thể tăng thêm chuyến bay trong ngày.

Trong một cuộc phỏng vấn trước đây, Tổng Giám đốc Công ty Pacific Airlines - hãng hàng không giá rẻ của Việt Nam lúc bấy giờ là ông Lương Hoài Nam cho hay: “ Máy bay rất đắt tiền, loại trung bình như Boeing B737, Airbus A320 đều có giá trên dưới 40 triệu USD. Nếu bay 350 giờ một tháng thì chi phí cho mỗi chuyến bay sẽ thấp hơn nhiều so với khi bay chỉ 200 - 250 giờ và làm cho giá vé rẻ đi đáng kể.”

So với hành khách các hãng bay truyền thống thì khách hàng của các hãng hàng không giá rẻ gặp một số trở ngại nhất định. Một trong những điểm dễ nhận thấy nhất là khách hàng phải tự mua mọi đồ ăn, thức uống hoặc phải trả phí để có chăn đắp, tai nghe nhạc hoặc xem các chương trình giải trí... Tuy nhiên, điều đó chỉ xảy ra trên những tuyến bay ngắn còn đối với những tuyến bay dài thì hành khách vẫn được phục vụ những thứ cơ bản.

Bên cạnh đó, với những hành khách mới sử dụng dịch vụ của các hãng hàng không giá rẻ chắc hẳn ban đầu sẽ có một vài bỡ ngỡ. Điển hình là khi máy bay đáp xuống phi trường Changi của Singapore hoặc phi trường chính ở thủ đô Kuala Lumpur, Malaysia thì họ sẽ thấy máy bay đậu ở một nơi khá xa, và khu nhà chờ nơi đáp máy bay cũng không hiện đại bằng nơi đậu các phi cơ của những hãng hàng không truyền thống.

Một trong những điểm bất tiện khác là khách hàng không được phép đổi vé hoặc nếu không hoàn vé trước thời hạn quy định thì vé sẽ mất hiệu lực. Ngoài ra, trọng lượng hành lí trung bình đối với mỗi khách hàng của hãng hàng không giá rẻ chỉ là 20 kg so với con số 30 kg của các hãng hàng không truyền thống.

Ngoài ra, đối với một số hành khách sống tại phía Bắc Việt Nam thì máy bay giá rẻ lại không hề rẻ chút nào đối với họ. Chị Mai – một người Việt sống tại Australia cho hay: “Nhà tôi ở Hà Nội trong khi đó các hãng hàng không giá rẻ của Australia lại không có chuyến bay thẳng về Hà Nội. Chỉ tính riêng tiền vé và các loại thuế đã lên đến vài trăm đô, cộng thêm tôi phải mua vé khứ hồi T.p.HCM – Hà Nội thì chung quy lại cũng không rẻ hơn bao nhiêu. Trong khi đó tôi lại phải mất thời gian chờ đợi ở T.p. HCM nên rất bất tiện và mệt mỏi đối với các cháu nhỏ”.

Các khách hàng quen thuộc của các hãng hàng không giá rẻ có lẽ sẽ không đồng ý với ý kiến ‘của rẻ là của ôi’ bởi theo họ thì chất lượng dịch vụ trên các chuyến bay giá rẻ vẫn khiến họ hài lòng.

Từ nụ cười, sự săn đón, chào hỏi và giúp đỡ của nhân viên mặt đất tại các phi trường cho tới cung cách phục vụ của các tiếp viên trên các chuyến bay khiến họ cảm thấy không có quá nhiều khác biệt so với các chuyến bay của các hãng truyền thống.

Anh Hùng, người đã từng nhiều lần bay với các hãng máy bay truyền thống, cho biết lần đầu tiên khi anh bay với một hãng hàng không giá rẻ ở Australia, anh khá ngạc nhiên vì ngoài những dịch vụ căn bản bị cắt như thực phẩm, dịch vụ giải trí thì “gần như mọi thứ vẫn tốt đẹp y như các hãng nổi tiếng như British Airways, Qantas, Singapore Airlines, Thai Airwasys ...”. Anh cho hay những khâu như đặt vé, cân hành lý, đón tiếp khách... của hãng hàng không giá rẻ vẫn ở mức tốt đẹp và không có gì đáng phiền trách.

Liệu máy bay hàng không giá rẻ có an toàn hay không?

Theo nhận định của giới chức trách, máy bay của hãng hàng không giá rẻ vẫn đảm bảo an toàn như của các hãng bay truyền thống. Lý do là vì máy bay của các hãng giá rẻ cũng phải trải qua mọi chương trình bảo dưỡng đồng thời phải đáp ứng đầy đủ mọi tiêu chuẩn an toàn trước khi bay.

Từ lâu, những người quan tâm tới lĩnh vực hàng không đều biết Hoa Kỳ là một trong những quốc gia có những tiêu chuẩn hết sức khắt khe nhằm đảm bảo an toàn bay đồng thời cũng là quốc gia có rất nhiều hãng hàng không giá rẻ. Tuy nhiên, để mở đường bay đến Mỹ thì công tác chuẩn bị cần rất nhiều thời gian và phải đáp ứng đầy đủ các quy định về an toàn và năng lực quản lý của các cơ quan chủ quản.

Đối với Australia, trong nhiều năm qua, quốc gia này và hãng hàng không quốc gia lớn nhất Australia Qantas rất được tín nhiệm trong lĩnh vực an toàn hàng không. Australia cũng là nước có nhiều hãng hàng không giá rẻ hoạt động hiệu quả và cạnh tranh nhau rất khốc liệt.

Dù vẫn còn một số quan điểm khác biệt về các hãng hàng không giá rẻ, nhiều người vẫn đồng tình với ý kiến cho rằng giá vé của các hãng này hầu như luôn rẻ hơn so với các hãng truyền thống. Chính sự ra đời của các hãng hàng không giá rẻ đã và đang từng bước thay đổi ngành công nghiệp hàng không.

Nguồn: vp.tamnhin.net